29 Eki 2010

X'in Kısa Tarihi

Başka konularda olurda matemikteki kavramların tarihi olmaz mı tabiki var. Bunlardan en meşhuru X dir muhtemelen. Hocalarımız -hatta biz- sorularda bilinmeyen olunca bulmak istediğimiz sonuçtur bu aslında hemen x olsun deriz. Tamam da neden x? işte bende az buçuk bunu anlatmaya çalışayım.



Efendim bilindiği gibi matematiğin, geometrinin temelleri Antik Yunan'da, cebirin temelleri de İslam medeniyetinde atılmıştır.Örn:Harezmi (Cebri ve'l-Mukabele)

Şey, Arapçadır. Belki de Türkçe'de en sık kullandığımız sözcüklerdendir o an aklımıza söyleyecek kelime gelmeyince şey deriz hep:)

Yukarıda da bahsettiğim gibi cebir islamiyet kökenlidir yai köklerini müslüman alimlerden alır. Harezmi, Ömer Hayyam, hatta Uluğ Bey vs. vs. katkılarını saysak bize bir şey kalmaz.

O yıllarda cebir demek denklem çözmek demekti az çok. Yani bugünkü   x²-6x+4=0 denklemi biz yazarken o zamanlar x yoktu haliyle şey diyorlardı.
şey x şey .... diye devam eden bir gösterim şekli. Onların notasyonu da bu:)
Zamanla araplardan ispanyollara, oaradan avrupaya geçen şey avrupa dillerinde karşılık bulmak için denemelerde bulunmuşlar ortaya xay gibi bir kelime çıkmış. Ülen her bilinmeyen bunu kullan kullan (özellikle üslü sayılarda malum sıkıntı) işimiz var deyip baş harfi olan x'i almışlar kalanını kesip atmışlar ve nurtopu gibi bir bilinmeyenimiz olmuş.

Not//Ne kadar doğru ne kadar yanlış orası size kalmış.Benim hocalarımdan duyduğum arkadaşlarımdan öğrendiğim budur.

Sonraki yazımda artık ne zaman vakit bulursam "0" nedir ne değildir onu anlatırım galiba.
veya x+y+z=c tipindeki denlemlerin çözümlerini anlatmak istiyorum ama nasıl olur bilmiyorum:)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder